 |
 |
 |
| Tarnopol |
Kijów |
Zaporoże |
Pamiątki Ukrainy
 |
Sołomija Kruszelnyćka (ukr.
Соломія Крушельницька; pol. Salomea Kruszelnicka; ur. 23
września 1872 w Bielawińcach pod Buczaczem, zm. 16 listopada
1952 we Lwowie) – ukraińska śpiewaczka operowa, wokalistka
(sopran) i pedagog. Dzisiaj imieniem Sołomii Kruszelnyćkiej nazwane są Opera Lwowska, licea muzyczne we Lwowie i Tarnopolu, ulice we Lwowie, Tarnopolu i Buczaczu. 19 listopada 2009 roku w Teatrze Wielkim Opery Narodowej w Warszawie odbyło się uroczyste odsłonięcie popiersia Sołomii Kruszelnyćkiej. Popiersie umieszczono w galerii wybitnych artystów Opery Narodowej. Autor popiersia, artysta Wasyl Jarycz, wyrzeźbił Kruszelnyćką z brązu, a popiersie umieścił na granitowej kolumnie; kompozycja ma ponad dwa metry wysokości. Inspiracją dla rzeźbiarza była postać Hrabiny z opery Stanisława Moniuszki, w którą wcielała się Kruszelnyćka. We wsi Biła działa muzeum-dwór Sołomii Kruszelnickiej. Muzeum imienia śpiewaczki i poświęcona jej tablica pamiątkowa powstały w 1963 roku. Ekspozycja tego muzeum opiera się na fotografiach, osobistych dokumentach związanych z artystką, plakatach z koncertów śpiewaczki, listach, wspomnieniach współczesnych o życiu śpiewaczki. |
 |
Legenda o powstaniu Kijowa Dawno temu żyli trzej bracia Kij, Szczek i Choryw wraz z jedyną siostrą Łybedź. Najeźdźcy ze wschodu zabili ich rodziców i zmusili do wyruszenia na poszukiwania nowego domu. Dotarli nad piękną rzekę Dniepr położoną wśród majestatycznych zielonych wzgórz porośniętych kasztanami i kwiatami. Kij, jako najstarszy z braci, zadecydował, że to miejsce będzie ich nowym domem. Każdy z braci wybrał jedno ze wzgórz i osiedlił się tam. Kij rządził ze wzgórza Boriczew. Szczek zamieszkał na wzgórzu, nazwanym od jego imienia Szczekownicą. Choryw wybrał górę, która również od jego miana, została nazwana Chorywicą. Dzisiaj możemy podziwiać pomnik legendarnych założycieli Kijowa, który znajduje się na Placu Niepodległości w Kijowie. Legenda o Zamku w Użhorodzie Historia głosi, że dawno temu polski wojewoda postanowił podbić Zamek w Użhorodzie. A zatem udał się incognito do zamku by poznać sposób na jego zdobycie. Poznał tam córkę włodarza zamku i rozkochał ją w sobie. Ona będąc zaślepiona miłością wyjawiła mu wszystkie sekrety zamku. Kiedy jej ojciec się o tym dowiedział nakazał zamurować ją żywą w ścianie i zabić polskiego wojewodę. Według legendy duch dziewczyny wciąż błąka się po korytarzach zamku poszukując zbawienia. |
 |
Taras Hryhorowycz Szewczenko (ukr. Тарас
Григорович Шевченко, wym. [tɑˈrɑs ʃɛwˈʧɛnkɔ]; ur. 25
lutego?/ 9 marca 1814 w Moryńcach, zm. 26 lutego?/ 10 marca
1861 w Petersburgu) – ukraiński poeta narodowy, etnograf,
folklorysta, malarz, przedstawiciel romantyzmu, a także
działacz polityczny. Bohater narodowy Ukrainy. Taras
Szewczenko jest również przedstawicielem literatury
rosyjskiej. Niemal wszystkie jego powieści i większość
dramatów zostało napisanych po rosyjsku, podczas gdy utwory
poetyckie Szewczenki tworzone były w języku ukraińskim. Był członkiem Bractwa Cyryla i Metodego oraz akademikiem Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W roku 1847 Szewczenko został skazany politycznie za pisanie w języku ukraińskim i promowanie niepodległości Ukrainy. Poezje Pierwsze próby poetyckie Szewczenki przypadają jeszcze na rok 1837, czyli na okres poddańczy. W tym czasie powstała ballada Urzeczona. Po wykupieniu z poddaństwa rozpoczął okres niezwykle intensywnej pracy poetyckiej, pisząc w języku ukraińskim. Swój pierwszy utwór poetycki oddał Szewczenko Hrebince, aby go zamieścił w projektowanym dodatku ukraińskim do czasopisma „Otieczestwiennyje Zapiski”'. Dodatek ten nie ukazał się, wiersz wydrukowano dopiero w 1841 w almanachu Łastiwka. W 1840 wyszedł w Petersburgu pierwszy zbiorek poetycki Szewczenki Kobziarz[3]. Składał się on z ośmiu utworów. W 1841 ogłosił drukiem poemat Hajdamacy[4]. Motyw walki wyzwoleńczej znalazł się w wielu utworach Szewczenki z pierwszego okresu jego twórczości. Spotykamy go w takich utworach, jak Iwan Pidkowa (1839), Noc Tarasa (1839) i Gamalej (1842), poświęcony wyprawom kozackim do Turcji. Po powrocie z Ukrainy w 1843 pisze rewolucyjny poemat Sen, jedną z najostrzejszych w literaturze światowej satyr na monarchię feudalno-pańszczyźnianą. Modernizuje także wiersz ukraiński, wprowadzając nowe formy. Do najwybitniejszych utworów należy poemat Kaukaz, napisany w 1845, oraz Heretyk, poświęcony pamięci Jana Husa. Uwięziony w twierdzy Pietropawłowskiej, mimo zakazu, kontynuował pracę literacką. Później, na zesłaniu, oderwany od centrów kulturalnych, wiersze liryczne i poematy zapisywał w tajemnicy przed władzami w maleńkich zeszytach. Sam nadał im miano poezji niewolniczej. Opowiadania W ostatnich latach zesłania napisał po rosyjsku jedenaście opowiadań (dwa zaginęły)[5], tematem których było życie Imperium Rosyjskiego lat 30.-50. XIX wieku, losy chłopów, a przede wszystkim dzieje talentów artystycznych, zrodzonych w masach ludowych i przebijających się z ogromnym wysiłkiem ku kulturze. W niektórych z nich nietrudno odnaleźć elementy autobiograficzne: Najemnica, Warnak, Księżna, Muzykant, Artysta, Przejażdżka z przyjemnością i nie bez morału |